Ramón Romar, escritor de Baio |
18.08.1999 |
«Ancestros y vivencias» es el título que tiene el libro de Ramón Romar, un escritor aficionado de Fornelos - Baio. En su libro cuenta la historia de su familia y además es un reflejo de la vida rural gallega hace un siglo. Romar se define como un «amante de la verdad, de mi pueblo y de mis antepasados». Su próximo proyecto es estudiar las genealogías de Baio.
«Soy un amante de la verdad, de mi pueblo y de mis antepasados»
La jardinería, la numismática y la filatelia son sus aficiones. De entre todo eso ha tenido tiempo, además, para realizar un libro sobre la historia de su familia, titulado Ancestros y vivencias. Para escribirlo recurrió a bibliografías y también a lo que le contaban sus familiares. A pesar de todo no se considera un escritor. —¿Cómo se define? —Es muy difícil. Yo soy una persona muy amante de la verdad, de mi pueblo y de mis antepasados. —¿Usó bibliografías o se basó en lo que le contaban? —Recurrí a ambas cosas. En primer lugar me basé en mi padre y muchas historias son orales, pero yo recorrí el Archivo Histórico del Reino de Galicia, fui a dieciocho parroquias y también a muchas casas de mis paisanos. Hace 18 o 20 años que llevo haciendo esto. Pero yo no pretendía hacer un libro, sólo quería guardarlas para mis hijos y mis nietos que viven en Madrid y que no se podían ni imaginar lo que yo había vivido aquí. El libro tiene 190 páginas. Son hechos reales y por eso es algo para la familia y los amigos. Ramón afirma que «no está a la venta, es algo totalmente particular». —¿Qué cuenta en el libro?
—Hay una historia en la familia muy desgraciada
que fue la del vinculeiro. Este hombre lo jugó
todo, lo perdió y sus hijos tuvieron que pedir.
Mi abuelo, en concreto, no pudo ir ni a la
escuela. El libro intenta relatar las costumbres
de antes, muchas de ellas desaparecidas. Por
ejemplo, aquello del aire, de la sombra, como se
dice Carballo. También lo que se comía y cómo se
trabajaba o se sembraba. Es un compendio de lo
que yo recuerdo de Fornelos.
—Además analiza otras genealogías de Baio.
¿Le ilusionaría descubrir algo? |
Fornelos entra na historia |
10.01.1999 |
Un investigador afeccionado recopilou a vida e milagros de personaxes da aldea da parroquia de Baio
Ramón Romar López é un baiés do lugar de Fornelos que leva residindo en Madrid desde 1982 por problemas de saúde (por padecer asma desde a infancia, os médicos recomendáronlle un clima seco). Fai pouco tempo editou algo máis de cen exemplares dun libro no que narra a vida de dúas familas da súa aldea natal. Pero a obra é algo máis que iso. É un documento da vida de xeracións e xeracións que a pesares das penurias foron saíndo adiante con esforzo. O seu escrito pódese aplicar a calquer outro pobo.
Ramón sempre foi animado a que publicara eses escritos, pero dadas as dificultades que as editoriais poñen para editar algo así, Romar realizou pola súa conta unha edición reducida para repartir a obra, que titulou Ancestros y vivencias.
É interesantísima a desgraciada historia do derradeiro vinculeiro da casa do Bao, de Fornelos, José Miguel López de Parga (tataravó do autor), que polo seu vezo do xogo perdeu todas a súa extensa facenda e deixou á familia na pobreza. Contra o ano 1850 xogou e perdeu un ben traballado cabazo de pedra de seis pés, que foi a parar á parroquia de Carreira-Zas, unha vez que o vencedor da partida mandou trasladalo en carros pedra a pedra: é o cabazo que ilustra a portada do seu libro, aínda hoxe en pé no rueiro da casa de Moreno de Carreira.
Así perdeu tódalas leiras este antepasado, de tal xeito que o fillo, José María, recibe en 1892 o certificado de pobreza do xulgado de Corcubión.
Ademais da árbore xenealóxica das dúas pólas familiares (desde o século XVII) e doutras historias, Romar fai un verdadeiro estudio antropolóxico do lugar de Fornelos da súa infancia e mocidade. Tódalas vivencias se centran en Fornelos (49 casas habitadas e 200 habitantes) e a penas se estenden á parroquia de Baio.
As penurias da vida labrega Son recomendables as páxinas dedicadas á vida na aldea de non hai tantos anos, para que se vexa como viviron os antepasados nosos. E canto máis vaimos cara atrás, peor será o panorama.
Nestas páxinas descríbese a deficiente
alimentación na maior parte das casas (caldo e
broa), o mundo dos pobres de pedir —que andaban
descalzos polas cañeiras de toxos mesmo no
inverno—, falta de hixiene —non había cuartos de
O autor describe diáfanamente os labores do campo (a sementeira e a colleita, o liño, o millo e as fabas, as patacas, etc), as crenzas e supersticións, desde a meiga de Baíñas á compoñedora de Lema; o aire, a santa compaña, os rescritos, o cepo de tronos; as ofrendas ós santos. E tamén as diversións na feira de Baio, durante o Entroido, nas cachelas de san Xoán, na romaría do Carme do Briño, e moitos máis. En suma, un libriño de 188 páxinas que entretén e lembra a moitos desmemoriados os traballos e os días. |